Mimari Tasarım Sürecinin Aşamaları
Yeni bir mimari projeye başlamak kompleks ve uzun soluklu bir görevdir. İşlevsel gereksinimleri karşılamadan estetik tasarım elde etmeye kadar geçen süreçte pek çok ayrıntının ve ek düzenlemenin göz önünde bulundurulması gerekir. Çizim, modelleme ve yönetmelik gibi farklı birimleri kapsayan mimari tasarım; tek başına ele alındığında çözülmesi karmaşık bir problem haline gelebilir. Bütün süreci küçük parçalara bölerek yönetmek ise çok daha planlı ve kontrollü bir sonuca yönlendirir.
Kimi zaman ihtiyaç listesi müşteri taleplerine göre değişiklik gösterse de çoğu mimari proje şu tasarım adımları üzerinden ilerleyerek geliştirilir:
1. Ön Tasarım
Her mimari proje, projeye yön veren bir ön tasarım aşamasından geçerek son halini alır. Bu aşamada mimar, müşteri ihtiyaçlarını dinleyerek belirli bir taslak üretmeye çalışır. Bunun için arazi incelemeleri, daha önce yapılan haritalama çalışmaları ve müşteri talepleri bir arada değerlendirilir. Daha sonra talebin gerçeklere uygun olup olmadığı ele alınır ve mimar ve ekibi, tasarımı etkileyen bütün faktörleri bir arada kullanarak temel bir tasarım fikri ortaya atar.
2. Şematik Tasarım
Müşteriye sunulan ön tasarım onay aldığında, bu fikrin daha detaylı modelleme ve çizimlerle desteklenmesi gerekir. Genellikle birkaç farklı alternatifi içeren şematik tasarım aşaması, ilk fikrin verimli bir tasarıma dönüşmesinde etkilidir ve müşterinin bazı temel kararlar almasını gerektirir. Bütün detaylar kesin olarak belirlenmese de kat yüksekliği, arsa genişliği ve yapı bölümlemesi gibi temel tasarım konsepti bu aşamada ortaya çıkar. Ayrıca fikrin daha iyi anlaşılması adına bazı basit görselleştirme çalışmaları da bu adımda üretilir.
3. Mimari Çizim
Müşterinin önceki aşamalardan memnun olması halinde, eldeki fikrin daha ayrıntılı bir plana dönüştürülmesi gerekir. Önceki aşamalara göre daha detaylı bir çalışma gerektiren mimari proje çiziminde; kapı ve pencere açıklıkları, yapı formu, oda genişlikleri, yerleşim planı, asansör ve merdiven boşlukları gibi bütün fonksiyonel detaylar bir arada ele alınır. Ayrıca malzeme seçimi ve taşıyıcı sistem planı da bu bölümde geliştirilir. Genellikle müşteri ve mimarın birkaç kez görüşmesini gerektiren mimari proje çizimi sonunda yapı büyük ölçüde tasarlanmıştır fakat ilerleyen süreçte ufak değişiklikler görülebilir.
4. Uygulama Çizimleri
Yapı tasarımının tamamlanmasından sonra çizimlerin, bağlı bulunan bölgedeki yönetmeliklere uygun şekilde elden geçirilmesi ve resmî kurumlara sunulması gerekir. Mimar ve teknik ekip tarafından sürdürülen bu aşama genellikle en zor ve uğraştırıcı olanıdır. Çünkü uygulama çizimleri, tasarım aşamalarında müşteriye sunulan çizimlerden çok daha detaylı ve özeldir, ayrıca çeşitli standartlara uygun olmalıdır. Temel olarak yerinde inşaata başlayacak bir ustanın bu çizimlere bakarak neyi, nerede, nasıl yapacağını anlaması hedeflenir. Dolayısıyla kolon aplikasyon planı, statik proje, mekanik tesisat, kaplama ve ısı yalıtım detayı gibi pek çok teknik verinin uygulama çizimlerine dahil edilmesi gerekir. Tasarımın müşteriye sunulduğu gibi uygulanabilmesi adına bu aşama oldukça kritiktir.
5. İnşaat Ruhsatı
İnşaat ruhsatı, mevcut projenin yerel yönetmeliklere uygun olduğunu ve sorunsuzca inşa edilebileceğini gösteren izin belgesidir. Bu belgeyi almak içinse uygulama çizimlerinin onaylanmış olması, ek olarak istenen diğer başvuru formlarının doldurulması ve talep edilen ücretlerin ödenmesi gerekir. Yetkililerce yapılan inceleme sonucu inşaat izninin alınmasıyla birlikte proje inşa süreci başlatılabilir.
6. Proje Yönetimi
Son aşama, yapının inşaat aşamasıdır ve mimarın görevi burada da bitmez. İnşaat alanında çıkan sorunların çözülmesi ve yapının tasarıma uygun şekilde tamamlanması için mimarın düzenli olarak alanı denetlemesi, gereken konularda önemli hamleler yapması gerekir. Böylece bütün işler plana göre aksamadan ilerler.
Hayalindeki eve sahip olmak isteyen bir müşteri olarak, tercih ettiğiniz mimarın bu tasarım adımlarını uyguladığını bilmek, sonuca çok daha rahat ulaşmanızı sağlar.
